To καθήκον της ψήφου

Για το καθήκον της ψήφου

Το κοινωνικό οικοδόμημα που ονομάζουμε πολιτεία για να μας δίνει δικαιώματα, μας φορτώνει και με ευθύνες. Αλλά πιο σημαντικά και από τις ευθύνες είναι τα καθήκοντα. Χρέη δηλαδή που σου κληροδοτεί η πολιτεία, απλώς και μόνο επειδή εντάσσεσαι σε αυτή, χωρίς αντίστοιχα να σου χαρίζει κάτι για την πίστη σου. Ένα από τα καθήκοντα αυτά είναι το καθήκον της ψήφου. Για το μεγαλύτερο ποσοστό των πολιτών, είναι καθήκον σου να συμμετάσχεις στις εκλογές, αλλιώς συμβάλεις στο πρόβλημα της μη επιλογής και αφήνεις τους άλλους να αποφασίζουν για εσένα.

Ξεκινώντας από τα πιο εξευγενισμένα επιχειρήματα, μια συζήτηση που πρέπει να γίνει είναι σε πιο βαθμό η ψήφος πρέπει να έχει ιδεολογικό χαρακτήρα και όχι πραγματιστικό. Είναι οι εκλογές ο τρόπος που θα φτάσουμε σε μια καλύτερη κοινωνία ή μήπως η δημοκρατία το μόνο που προάγει είναι ένα σύστημα διοίκησης; Για να υπάρξει μια ιδεολογική βάση στην ψήφο θα πρέπει το ατομικό σύστημα αξιών του πολίτη να ταυτίζεται σε μεγάλο ποσοστό με την πολιτική γραμμή ενός κόμματος. Ως εδώ δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα όταν συμβαίνει αυτό. Τι γίνεται όμως όταν τελικά το άτομο δεν μπορεί να ταυτιστεί με κανένα κόμμα ιδεολογικά; Με ποια κριτήρια πρέπει να διαλέξει τότε; Τα τελευταία χρόνια προβάλλεται η λογική του λιγότερο χειρότερου ως έσχατη λύση, δηλαδή η επιλογή ενός κόμματος που έτσι κι αλλιώς δεν υπάρχει πιθανότητα να μπει στην βουλή και άρα να επηρεάσει την κατάσταση. Ωστόσο, αν συζητάμε για μια τέτοια συνθήκη, ποιος είναι ο λόγος να πας να ψηφίσεις κάτι που παραδέχεσαι ότι δεν θα φέρει καμία διαφορά; Μόνο για την συμμετοχή; Ένα βήμα πιο πέρα, παρατηρούμε ότι η λογική του λιγότερου χειρότερου έχει επηρεάσει και τα ίδια τα κόμματα, τα οποία φαίνεται πλέον ότι επιδίδονται περισσότερο στο τίναγμα λάσπης στα αντίπαλα κόμματα, παρά στην σωστή δόμηση ενός πλάνου που θα κάνει τους πολίτες να πιστέψουν ότι μπορεί να υπάρξει μια αλλαγή. Αυτό που φοβάται ο κόσμος στην αλλαγή είναι η αβεβαιότητα του καινούργιου, του μη γνώριμου. Αυτή η αβεβαιότητα μπορεί να νικηθεί μόνο με σωστή ενημέρωση για την επερχόμενη κατάσταση. Μέχρι στιγμής κανένα κόμμα δεν βρίσκεται σε θέση να εγγυηθεί μια σταθερή τετραετία και βέβαια υπάρχουν πολλές δικαιολογίες για τον λόγο αυτό.
Μια άλλη προσέγγιση του συγκεκριμένου θέματος που ακούγεται είναι ότι αν όλοι όσοι απέχουν πήγαιναν να ψηφίσουν τότε θα είχαμε μια πολύ διαφορετική εικόνα στην κοινωνία μας. Ας υποθέσουμε ότι όσοι απέχουν το κάνουν καθαρά γιατί δεν έχουν βρει κανένα κόμμα με το οποίο να συμφωνούν και όχι επειδή είναι απολιτικοί. Όπως ονομάστηκαν και από τα μίντια "απογοητευμένοι". Δηλαδή όσοι ψηφίζουν είναι ευχαριστημένοι; Πως και δεν τους είπαν "αχάριστους"; Αυτή η κοινωνική ομάδα λοιπόν, το πιθανότερο είναι να διάλεγε κάποιο μικρό κόμμα για να ρίξει την ψήφο του και όχι κάποιο από τα μεγάλα. Τυχαία καταλήγουν όλες οι ψήφοι της προηγούμενης αποχής σε ένα κόμμα και το βάζουν στην βουλή -δεν διαλέγω το ακραίο σενάριο να το κάνουν κυβέρνηση. Τι κέρδισαν πρώτον αυτοί οι άνθρωποι που άλλαξαν την στάση τους πηγαίνοντας να ψηφίσουν και όλοι οι υπόλοιποι που ψηφίζαμε έτσι κι αλλιώς; Βάλαμε ένα μικρό κόμμα στην βουλή, που στην πραγματικότητα δεν το πιστεύουμε, μόνο και μόνο για να πάρει και αυτό τα δέκα λεπτά δημοσιότητας που του αναλογούν. Κάπως έτσι λίγο μετά το πρώτο μνημόνιο στις εκλογές είχαν εμφανιστεί οι οικολόγοι πράσινοι να δίνουν συνεντεύξεις σε μεγάλα κανάλια και να βλέπουμε για πρώτη φορά τα χρώματά τους στις δημοσκοπήσεις, για να προσθέσω φυσικά και την άνοδο της Χρυσής Αυγής, που βλέποντας το βάζο με το μέλι, είμαι βέβαιος ότι ονειρευόταν πραξικοπήματα. Στην εποχή μας βλέπουμε κόμματα σαν αυτό του κ. Βελόπουλου να αποκτά βήμα για να διατυμπανίζει σαν άλλος Μεσσίας ότι το μόνο που μπορεί να μας σώσει είναι ο Θεός.

Το συμπέρασμα αυτής της συζήτησης δεν μπορεί παρά να είναι σύντομο ακριβώς όπως και η ίδια η συζήτηση. Η λύση στο πρόβλημα της ψήφου κατά της αποχής δεν μπορεί να είναι με μια λέξη η συμμετοχή. Αν ήταν τόσο εύκολο, θα είχε δοθεί σαν λύση πολύ νωρίτερα από άλλους. Η λύση είναι να βρούμε ανθρώπους οι οποίοι αντικειμενικά θέλουν το καλό του συνόλου και να τους βάλουμε στην Βουλή. Για να γίνει αυτό χρειάζεται παραπάνω συμμετοχή και των ίδιων των πολιτών στα πολιτικά δρώμενα ώστε να έρχεται σε προσωπική επαφή με τους πολιτικούς.